وبلاگ

دیوار بنایی چیست؟

بنایی ساختن سازه‌هایی از واحدهای مجزا است، که اغلب به وسیله‌ی ملات به هم متصل می‌شوند.

واژه بنایی را می‌توان به واحدها هم اطلاق کرد.

مصالح معمول در ساختمان‌های بنایی، آجر، سنگ ساختمانی مانند مرمر، گرانیت، و سنگ آهک، بتن با نمای سنگی، بلوک بتنی، بلوک شیشه‌ای و خشت هستند.

انواع دیوارهای بنایی

دیوارهای بنایی به دو دسته سازه‌ای و غیرسازه‌ای تقسیم می‌شوند.

دیوارهای سازه‌ای به دیوارهایی اطلاق می‌شود که بارهای ثقلی و جانبی را در امتداد و عمود بر صفحه خود تحمل می کنند.

این دیوارها از واحدهای بنایی شامل آجر و بلوك سیمانی همراه با ملات ماسه سیمان، باتارد و ماسه آهک تشکیل شده‌اند.

دیوارهای بنایی غیرسازه‌ای یا تیغه‌ها‌، دیوارهایی هستند که هیچگونه سهمی از بارهای ثقلی و لرزه‌ای ساختمان به آنها نسبت داده نمی‌شود و به عنوان اجزای غیرسازه‌ای تلقی و باید برای ضوابط مربوطه کنترل شوند.

‌درزهای قائم بین واحدهای بنایی

چنانچه درزهای قائم بین واحدهای بنایی با ملات پرنشده باشند، برای مدلسازی دیوارها‌، سطح خالص دیوار با کاهش فضاهای خالی برای مقاومت در برابر نیروها، مورد نظر قرار گیرد.

در این حالت برای محاسبه سطح مقطع خالص دیوار می‌توان سطح مقطع کل دیوار را به میزان پنج درصد کاهش داد.

‌پوشش نما

برای مدلسازی دیوارها، سطح خالص دیوار بدون در نظر گرفتن پوشش نما برای مقاومت در برابر نیروها، مورد نظر قرار گیرد.

‌هشتگیر

واحدهای بنایی در تمام دیوارهای سازه‌ای متقاطع باید در یک تراز چیده و در یک سطح بالا آورده شده باشد.

در صورتی که دیوارهای متقاطع مطابق ضوابط استاندارد ۲۸۰۰ ایران اجرا نشده باشد و در اجرای قسمت‌های مختلف یک دیوار سازه‌ای و یا گوشه‌ی دو دیوار متقاطع باربر از روش دندانه‌دار کردن دیوار یا به اصطلاح هشتگیر استفاده شده باشد، محل اجرای آن به عنوان نقطه‌ی انفصال در دیوار تلقی می‌شود.

عبور لوله و دودکش از درون دیوار سازه‌ای

اگر قطر لوله و یا دودکشی که از درون دیوار عبور می‌نماید، بیش از یک ششم  ضخامت دیوار باشد، محل لوله به عنوان نقطه‌ی انفصال در دیوار تلقی می‌گردد.

‌کلاف

در ساختمان‌های مصالح بنایی لزومی به مدلسازی کلاف‌ها نیست مگر در مواردی خاص.

در صورتی که مدلسازی کلاف‌ها مورد نظر باشد، نوع رفتار کلاف و عدم باربری آن باید ملحوظ شود. محل اتصال آن به عنوان نقطه‌ی انفصال در دیوار محسوب نشده و دیوار ممتد فرض می‌شود.

‌کنترل اجرای واحدهای بنایی

دیوارهایی که با آجر یا بلوك ساخته شده‌اند، باید طوری چیده شده باشند که همپوشانی افقی مناسبی بین واحدهای بنایی برقرار بوده و درزهای قائم روی هم قرار نگرفته باشند.

عرض ترك‌های مورب احتمالی ناشی از نشست ناهمگون دیوار، نباید از ۳ میلیمتر تجاوز کند.

واحدهای مصالح بنایی در دیوار باید یک سطح پیوسته و صاف ایجاد کرده باشند و دیوار فاقد شکم دادگی یا کج شدگی باشد.

چنانچه هر یک از موارد فوق رعایت نشده باشد، دیوار به لحاظ اجرای نامناسب به عنوان عضو غیراصلی تلقی می‌شود.

‌یکنواختی و انسجام سقف

چنانچه در سقف طاقضربی انسجام سقف مطابق ضوابط استاندارد ۲۸۰۰ تامین نشده باشد، سقف آسیب پذیر بوده و باید با تمهیدات مناسب انسجام سقف تامین و سپس در مدلسازی ساختمان لحاظ شود.

سختی

سختی داخل صفحه دیوارها باید به کمک روش‌های متداول معتبر، با در نظر گرفتن اثرات سختی‌های برشی و خمشی محاسبه شود.

از سختی خارج از صفحه دیوارها در مدل تحلیلی، که از مدل تحلیلی کلی سازه ساخته میشود، باید صرف نظر شود.

‌کنترل نیروی رانش در سقف‌های قوسی و شیبدار

در سقف‌های شیبدار و در دهانه‌های خارجی ساختمان اگر نسبت ارتفاع سقف قوسی از یک دوم قطر قاعده آن کمتر باشد و در صورتی که از کلاف چوبی، فلزی ‌یا بتنی برای مهار سقف استفاده نشده باشد، باید نیروی رانش سقف در محاسبات عمود بر صفحه دیوار خارجی حامل وزن سقف ملحوظ شود.

‌بررسی رفتارداخل صفحه دیوارها و پایه‌های مصالح بنایی

در این بخش روند تعیین سختی، مقاومت و معیارهای پذیرش دیوارهای بنایی غیرمسلح که در درون صفحه خود تحت نیروی جانبی قرار دارند، ارائه می‌شود.

‌برای دیوارهای برشی طره‌ای که تکیه‌گاه آ‌نها در برابر چرخش ثابت است و پایه‌های بین بازشوهای درها و پنجره‌ها که در بالا و پایین در برابر چرخش ثابت هستند، قابل کاربرد است.

‌اتصال بین دیوارهای سازه‌ای و سقف

در صورتی که دیوارهای سازه‌ای مصالح بنایی در تراز طبقات به نحو مناسب و مطابق ضوابط استاندارد ۲۸۰۰ به سقف متصل نشده باشد، به لحاظ رفتاری نقطه انفصال تلقی می‌شود.

برای اینکه نیروهای عمود بر صفحه دیوار بتواند به سقف منتقل شود، اتصال دیوار و سقف باید بتواند نیروی عمود بر صفحه دیوار محاسبه می‌شود، تحمل نماید.

چنانچه اتصال دیوار و سقف نتواند نیروی فوق الذکر را تحمل نماید، محل اتصال به لحاظ رفتاری نقطه انفصال تلقی می‌شود.